Εκπομπές Αέριων Ρύπων
Η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων στις θερμικές Μονάδες παραγωγής έχει ως αποτέλεσμα τις εκπομπές αερίων ρύπων που συνεισφέρουν στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στη διασυνοριακή ρύπανση, οι κυριότεροι από τους οποίους είναι τα διοξείδια του θείου (SO2), τα οξείδια του αζώτου (NOx) και τα αιωρούμενα σωματίδια. Η ΔΕΗ Α.Ε. υλοποιεί δράσεις οι οποίες στοχεύουν στον έλεγχο και τον περιορισμό των εκπομπών στην ατμόσφαιρα διοξειδίου του θείου SO2, οξειδίων του αζώτου NOx και αιωρούμενων σωματιδίων από τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, στις οποίες χρησιμοποιούνται στερεά ή υγρά καύσιμα.
Κάθε υφιστάμενη εγκατάσταση μονάδας καύσης λειτουργεί σύμφωνα με τις γενικές αρχές που διέπουν τις βασικές υποχρεώσεις της Επιχείρησης και με την εφαρμογή όλων των απαραίτητων μέτρων για την επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος.
Οι εκπομπές SO2, NOx και σωματιδίων ανά kWh παραγόμενης ενέργειας από τους θερμικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ Α.Ε. έχουν μειωθεί ακόμη περισσότερο, ως αποτέλεσμα της προσαρμογής των εγκαταστάσεων στις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές. Ενδεικτικά αναφέρεται το πρόγραμμα αντικατάστασης/ επέκτασης των παλαιών ηλεκτροστατικών φίλτρων των λιγνιτικών μονάδων, με νέα υψηλού βαθμού απόδοσης, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των εκπομπών σωματιδίων (κονιορτού) κατά την τελευταία δεκαετία.
Στο πλαίσιο του Μεταβατικού Εθνικού Σχεδίου Μείωσης Εκπομπών (ΜΕΣΜΕ) την περίοδο 2016 – 2020, η Επιχείρηση υλοποιεί τις απαραίτητες επενδύσεις για την περιβαλλοντική αναβάθμιση των λιγνιτικών Μονάδων του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου και της Μεγαλόπολης με σκοπό την προσαρμογή τους στις Βέλτιστες Διαθέσιμές Τεχνικές και την περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων.
Οι επενδύσεις που υλοποιούνται αφορούν κυρίως σε έργα μείωσης των εκπομπών ΝΟx (όπως η αντικατάσταση υφιστάμενων καυστήρων με νέους χαμηλών εκπομπών NOx, η εγκατάσταση πρόσθετων ή/και η τροποποίηση υφιστάμενων συστημάτων αέρα μετάκαυσης, και γενικότερα οποιοδήποτε άλλο πρωτογενές μέτρο κριθεί απαραίτητο για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί) στις λιγνιτικές Μονάδες του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου και της Μεγαλόπολης, καθώς και έργα μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του θείου στον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου (Μονάδες ΙΙΙ, ΙV, V).
Το 2019 οι εκπομπές των αερίων ρύπων (ΔΕH και θυγατρικές) μειώθηκαν σε σχέση με το 2018, κυρίως λόγω της μειωμένης παραγωγής των λιγνιτικών μονάδων.
| ΡYΠΟΙ1 |
ΕΚΠΟΜΠΕΣ 2017 (τόνοι) |
ΕΚΠΟΜΠΕΣ 20182 (τόνοι) |
ΕΚΠΟΜΠΕΣ 2019 (τόνοι) |
| Οξείδια του θείου (SOX) | 38.500 | 29.200 (32.500) | 26.200 (29.800) |
| Οξείδια του αζώτου (NOx) | 46.300 | 42.300 (45.000) | 36.900 (39.300) |
| Σωματιδιακές εκπομπές (PM) | 3.820 | 2.810 (2.900) | 1.630 (1.710) |
| Pb | 2,13 | 2,24 (2,37) | 1,35 (1,44) |
| Ni* | 9,18 | 7,85 (8,03) | 5,20 (5,37) |
| Cu | 3,89 | 3,75 (3,84) | 2,31 (2,38) |
| Cr(tot) | 5,35 | 5,81 (6,12) | 2,58 (2,81) |
| Zn | 7,38 | 6,75 (7,68) | 3,91 (4,57) |
| Cd | 0,40 | 0,263 (0,292) | 0,160 (0,180) |
| Hg | 0,69 | 0,515 (0,648) | 0,283 (0,614) |
| As | 1,49 | 1,17 (1,20) | 0,617 (0,639) |
(1) Στα στοιχεία του πίνακα περιλαμβάνονται στοιχεία που δημοσιοποιεί η ΔΕΗ στο Ευρωπαϊκό Μητρώο Έκλυσης και Μεταφοράς Ρύπων (Ε-PRTR, κανονισμός 166/2006/Εκ) και αφορούν στο Διασυνδεδεμένο σύστημα και στις νήσους Κρήτη και Ρόδος. Τελικά απολογιστικά στοιχεία για τα έτη 2017, 2018 και 2019.
(2) Για λόγους συγκρισιμότητας στις εκπομπές που εμφανίζονται σε παρένθεση, συμπεριλαμβάνονται οι εκπομπές των ΑΗΣ της ΔΕΗ Α.Ε. και των θυγατρικών εταιρειών Λιγνιτική Μεγαλόπολης A.E. και Λιγνιτική Μελίτης A.E.
Σχηματική απεικόνιση μείωσης ειδικών εκπομπών SO2, NOx, σκόνης και CO2
Οι έως σήμερα δράσεις της ΔΕΗ Α.Ε. έχουν συνδράμει καθοριστικά στην εντυπωσιακή μείωση των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων και στην μείωση του συντελεστή εκπομπών CO2 του συνολικού συστήματος ηλεκτροπαραγωγής.
Διαχρονική μείωση των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων
Δίκτυο παρακολούθησης ποιότητας ατμόσφαιρας
Για τον έλεγχο της ποιότητας της ατμόσφαιρας στις ευρύτερες περιοχές των Σταθμών παραγωγής, η ΔΕΗ ξεκίνησε από το 1975 συστηματικές μετρήσεις και τήρηση έντυπου αρχείου των βασικών μετρούμενων ατμοσφαιρικών ρύπων και μετεωρολογικών παραμέτρων με δίκτυα σταθμών μέτρησης εξοπλισμένων με ημιαυτόματους αναλυτές.
Το 1997 άρχισε ο σταδιακός εκσυγχρονισμός των λειτουργούντων δικτύων σταθμών μέτρησης ποιότητας ατμόσφαιρας και μετεωρολογικών παραμέτρων με αυτόματους ηλεκτρονικούς αναλυτές και μετεωρολογικούς αισθητήρες, με Η/Υ για την αυτόματη συλλογή και καταγραφή των στοιχείων σε συνεχή βάση και διάταξη για τηλεμετάδοση τους σε καθορισμένους αποδέκτες.
Με στόχο την παρακολούθηση των εκπομπών στην ατμόσφαιρα, η ΔΕΗ λειτουργεί δίκτυο 28 σταθμών μέτρησης ποιότητας της ατμόσφαιρας και μετεωρολογικών παραμέτρων, στις ευρύτερες περιοχές των Μονάδων παραγωγής και των ορυχείων, το οποίο αναπτύσσεται περαιτέρω όταν προκύπτει ανάγκη.
Στον παρακάτω Πίνακα παρουσιάζονται οι σταθμοί μέτρησης με τους μετρούμενους ρύπους: εκπομπές διοξειδίου του θείου, SO2, οξειδίων του αζώτου, NOx, αιωρούμενων σωματιδίων, PM10, PM2,5
Σταθμοί μέτρησης ποιότητας της ατμόσφαιρας της ΔΕΗ στις ευρύτερες περιοχές των Μονάδων παραγωγής και των ορυχείων
| Θέση | Αριθμός σταθμών | Μετρούμενοι ατμοσφαιρικοί ρύποι |
| Βόρειο Σύστημα(1) | 8 | SO2, NOx, PM10, PM 2,5 |
| Λαύριο | 1 | SO2, NOx, PM10 |
| Αλιβέρι | 2 | SO2, NOx, PM10 |
| Κομοτηνή | 1 | NOx |
| Χανιά | 3 | NOx |
| Λινοπεράματα | 3 | SO2, NOx, PM10 |
| Αθερινόλακκος(1) | 3 | SO2, NOx, PM10, PM 2,5 |
| Ρόδος | 3 | SO2, NOx, PM10, PM 2,5 |
| Κως | 1 | SO2, NOx, PM10, PM 2,5 |
| Σάμος | 1 | SO2, NOx, PM10 |
| Χίος | 1 | SO2, NOx, PM10, PM 2,5 |
| Λέσβος | 1 | SO2, NOx, PM10, PM 2,5 |
| Σύνολο | 28(3) |
(1) Βόρειο Σύστημα είναι το δίκτυο σταθμών της ΔΕΗ στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
(2) Ο σταθμός μέτρησης Κατταβιάς Ρόδου (σχετίζεται με τη λειτουργία του νέου ΘΗΣ Νότιας Ρόδου) ξεκίνησε να λειτουργεί την 12.09.2018.
(3) Σημειώνεται ότι η Λιγνιτική Μεγαλόπολης λειτουργεί 3 σταθμούς μέτρησης ποιότητας της ατμόσφαιρας και μετεωρολογικών παραμέτρων και η Λιγνιτική Μελίτης 2 σταθμούς.
Οι αρμόδιοι φορείς ενημερώνονται συστηματικά για τις εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων, με ετήσιες εκθέσεις και τετραμηνιαίες εκθέσεις υπερβάσεων, όπου απαιτείται, κατ’ εφαρμογή των Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, ενώ άμεση (εντός 24ώρου) είναι η ενημέρωση σε περιπτώσεις υπέρβασης των εκπομπών, βλάβης του αντιρρυπαντικού εξοπλισμού κ.λπ.
Κριτήρια Χωροθέτησης Σταθμών Μέτρησης Ποιότητας της Ατμόσφαιρας
Η επιλογή της θέσης των σταθμών μέτρησης ποιότητας της ατμόσφαιρας και συνεπώς, του δικτύου μέτρησης επηρεάζει άμεσα την αντιπροσωπευτικότητα των μετρήσεων. Η επιλογή θέσης πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις εξής παραμέτρους:
- Τους συνολικούς στόχους του δικτύου παρακολούθησης που θα καθορίσουν τις κατάλληλες περιοχές που ενδιαφέρουν περισσότερο.
- Τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά και οι επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες, που καθορίζουν τη διασπορά των ρύπων.
- Υπάρχοντα δεδομένα ποιότητας της ατμόσφαιρας.
- Προσομοιώσεις μοντέλων, οι προβλέψεις των οποίων μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην επιλογή θέσης.
- Λοιπά δεδομένα, όπως δημογραφικά, κατανομής και κατάστασης της υγείας του τοπικού πληθυσμού, χρήσεων γης.
Ο σκοπός ενός δικτύου μέτρησης μπορεί να είναι η παρακολούθηση των τοποθεσιών με τις μέγιστες συγκεντρώσεις, η παρακολούθηση των τοποθεσιών όπου ο πληθυσμός εκτίθεται σε μέγιστες συγκεντρώσεις βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, να καλύπτεται όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση, να περιγράφει όσο το δυνατόν καλύτερα την χωρική κατανομή των ρυπαντών, να επικεντρώνεται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές κ.α.
Βόρειο Σύστημα: Βραχυπρόθεσμα Σχέδια Δράσεις για την αντιμετώπιση ατμοσφαιρικής ρύπανσης από αιωρούμενα σωματίδια
Η παρακολούθηση των τιμών της ατμοσφαιρικής ρύπανσης γίνεται για τις πιο κάτω παραμέτρους:
- Διοξείδιο του θείου (SO2) σε μέσες ωριαίες τιμές και σε μονάδες μg/m3.
- ΑΣ10 (αιωρούμενα σωματίδια με αεροδυναμική διάμετρο <10μm), σε μέσες 24ωρες τιμές και σε μονάδες μg/m3.
- Διοξείδιο του αζώτου (ΝO2) σε μέσες ωριαίες τιμές και σε μονάδες μg/m3.
Στάδια λήψης μέτρων
Σε περίπτωση επεισοδίου ρύπανσης καθιερώνονται τα εξής στάδια ενεργειών:
- Στάδιο ενημέρωσης - προειδοποίησης.
- Στάδιο εφαρμογής μέτρων προστασίας του κοινού.
- Στάδιο εφαρμογής μέτρων μείωσης εκπομπής ρύπων.
- Στάδια ενεργειών σε περίπτωση επεισοδίου ρύπανσης Λήψη: Στάδια ενεργειών σε περίπτωση επεισοδίου ρύπανσης
Το Κέντρο Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (ΚΕΠΕ) έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί επιπλέον τέσσερις Σταθμούς Μέτρησης Ποιότητας Ατμόσφαιρας (ΣΜΠΑ) στις θέσεις: Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Καρυοχώρι και Ακρινή.
Συνολικά το Δίκτυο ΣΜΠΑ στο Βόρειο Σύστημα – Δυτική Μακεδονία (Σταθμοί Μετρήσεις Ποιότητας Ατμόσφαιρας από τη ΔΕΗ και την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας).